افسردگی پس از زایمان
افسردگی پس از زایمان
افسردگی پس از زايمان چيست؟
افسـردگی پـس از زايمـان نوعـی از افسـردگی اسـت کـه يـک مـادر در چنـد هفتـه، چنـد مـاه و يـا
حتـی يـک سـال بعـد از تولـد نـوزادش تجربـه میکنـد. ده تـا شـانزده درصـد زنانـی کـه افسـردگی
پـس از زايمـان دارنـد در طـول دوران بـارداری شـروع بـه تجربـه ايـن حالـت میکننـد. اگـر درمـان
نشــود، ايــن افســردگی میتوانــد ماههــا و حتــی ســالها پــس از زايمــان نيــز ادامــه يابــد. هــر
چـه دوران افسـردگی بـدون درمـان طوالنیتـر شـود، احتمـال بهبـود فـرد کمتـر و احتمـال خطـر
خودکشـی افزايـش میيابـد. طبيعـی اسـت کـه بسـياری از مـادران جديـد بعـد از تولـد نـوزاد خـود
اندکـی احسـاس ناراحتـی داشـته باشـند ولـی اگـر ايـن حـاالت بـرای بيـش از دو هفتـه ادامـه يابـد
و بـر توانايـی شـما در مراقبـت از خـود و کودکتـان تاثيـر بگـذارد درايـن حالـت ديگـر شـما بـه
افسـردگی پـس از زايمـان مبتـا شـدهايد.
اين افسردگی چه کسی را تحت تاثير قرار میدهد؟
افسـردگی پـس از زايمـان از آنچـه کـه شـما فکـر میکنيـد رايجتـر اسـت
و بيــن ۸ تــا ۲۱ درصــد مــادران را تحــت تاثيــر قــرار میدهــد. مادرانــی
کــه اوليــن زايمــان را تجربــه میکننــد تنهــا کســانی نيســتند کــه مبتــا
میشـوند. ايـن افسـردگی میتوانـد مادرانـی را کـه قبـا زايمـان داشـتهاند
و يــا مادرانــی را کــه فرزنــد خوانــده دارنــد نیــز تحــت تاثيــر قــرار دهــد.
برخــی مطالعــات نشــان میدهــد کــه حتــی شــريک زندگــی افــراد نيــز
میتوانــد ايــن افســردگی را تجربــه کنــد.
بــا اينکــه افســردگی پــس از زايمــان تقريبــا همــه را تحــت تاثيــر قــرار
میدهــد ولــی فاکتورهايــی وجــود دارد کــه شــما را در معــرض خطــر
باالتــری قــرار میدهــد.
- تاريخچه مشکالت در زمينه اضطراب و خلق و خوي
- سابقه خانوادگی در زمينه افسردگی عمده و يا بيماری روانی
- تغييرات هورموني
- کمبود خواب
- حـوادث پـر اسـترس جديـد در زندگـی از قبيـل مـرگ والديـن يـا نقـل
- مـکان بـه جـای جديـد
- انتظارات شما درباره خودتان يا انتظارات شريک زندگيتان از شما
- عدم دريافت حمايت از طرف خانواده و يا دوستان
- تجربه خشونت و يا سوءاستفاده
- نابرابريهای اجتماعی از قبيل مسکن نامناسب و يا درآمد ناکافی
- انزوا
- مشکالت پزشکی شما و يا کودکتان
استرسهای ديگر نيز میتوانند اين خطرات را افزايش
دهند از قبيل:
اسـترس هیجانـی: بعـد از تولـد نـوزاد، زنـان احتمـاال احسـاس کننـد
مسـئوليت زيـادی روی دوش دارنـد، بـه لحـاظ فيزيکـی و جنسـی جذابيـت
کمتـری دارنـد، بـه سـبب تغييـرات در سـبک زندگـی خـود نگـران شـوند
و يــا اينکــه بــه ســبب فشــارهای اجتماعــی کــه در زمينــه انجــام کامــل
وظايـف مـادری وجـود دارد احسـاس گناهـکار بـودن کننـد.
اسـترس فيزيکـي: تغييـرات فيزيکـی معمـول پـس از زايمـان عبارتنـد
از تغييــرات هورمونــي، تغييــرات در وزن، خســتگی و احســاس آزردگــی و
درد.
عوامــل اســترسزا از قبيــل تنــش در ازدواج، از دســت دادن شــغل و يــا
نبـود سيسـتم حمايتـی نيـز میتوانـد نقشـی در ايـن ميـان داشـته باشـد.
بــا اينکــه مادرانــی کــه کودکــی را بــه فرزنــد خواندگــی قبــول کردهانــد
و همچنیــن همســران و پــدران نيــز افســردگی پــس از زايمــان را تجربــه
میکننـد، ولـی بـاور بـر ايـن اسـت کـه تغييـرات هورمونـی در طـول دوره
بـارداری و بعـد از زايمـان بـه شـکلگيری ايـن افسـردگی در برخـی زنـان
کمــک میکنــد.
اضطراب پس از زايمان
بــا اينکــه نگرانــی و اضطــراب اغلــب بــه عنــوان يکــی از عاليــم و نشــانههای
افســردگی پــس از زايمــان در نظــر گرفتــه میشــود، بینظمیهــای اضطــراب
کـه در طـول بـارداری يـا بعـد از آن اتفـاق میافتـد کال يـک مجموعـه متفـاوت
از بيمـاری بـه شـمار مـیرود. زنـان اغلـب در آن واحـد دچـار اضطـراب پـس از
زايمـان و افسـردگی بعـد از آن میشـوند. تحقيقـات اخيـر نشـان میدهـد کـه
بـارداری و روزهـای اول پـس از زايمـان، دورانـی در زندگـی يـک زن هسـتند
کــه در آن وی بيشــترين آســيبپذيری را در برابــر پيدايــش بینظمــی ناشــی
از اضطـراب و نگرانـی دارد.
دلایل افسردگی
با توجه به تحقیقات انجام‌شده، افسردگی پس از زایمان با تغییرات هورمونی
منحصربه‌فردی که پس از زایمان رخ میدهد در ارتباط است و محققان بر این باورند
که تغییرات ناگهانی در سطح هورمون‌ها پس از زایمان، میتواند به افسردگی
در زنانی که به تغییرات در سطوح استروژن و پروژسترون حساس‌تر هستند منجر شود.
به‌طورکلی، افسردگی پس از زایمان ناشی از ترکیب عوامل هورمونی، زیست‌محیطی،
عاطفی و ژنتیکی است که برخی از آنها خارج از کنترل شما هستند.
برخی از زنان ممکن است به نوعی احساس کنند که مسئول ابتلا به افسردگی پس از زایمان هستند،
اما افسردگی به دلیل انجام دادن یا انجام ندادن کاری رخ نمی‌دهد.
همچنین اگر در دوران بارداری افسردگی یا اضطراب داشتید یا اگر دچار گرفتگی خلق پس از زایمان بوده‌اید،
ممکن است احتمال بیشتری برای افسردگی پس از زایمان داشته باشید.
عوامل دیگری که به زیاد شدن احتمال افسردگی پس از زایمان کمک می‌کند
شامل خستگی جسمی پس از زایمان، تلاش برای تطبیق عاطفی خودتان با مادر شدن و محرومیت از خواب و بی‌خوابی‌های مداوم است.
علائم افسردگی
اگر از علائم زیر، پنج مورد یا بیشتر را تقریباً هر روز و در بیشتر طول روز،
به مدت حداقل دو هفتۀ متوالی تجربه کردید، ممکن است مبتلا به افسردگی پس از زایمان شده باشید:
- احساس غم و اندوه شدید، پوچی یا ناامیدی
- احساس برانگیختگی و خشم
- گریه کردن مداوم یا بیشتر وقت‌ها قرار داشتن در آستانۀ گریه
- بی‌علاقگی یا لذت نبردن از فعالیت‌ها و سرگرمی‌های معمول خود
- دشواری در به خواب رفتن در آغاز شب یا مشکل در بیدار ماندن طی روز
- از دست دادن اشتها یا خوردن بیش از حد
- احساس گناه شدید
- حس بی‌ارزش بودن زندگی
- احساس ناتوانی در کنار آمدن با مسائل
- داشتن افکار منفی در مورد خودتان
- ترس از تنها ماندن با کودکتان
- حس ترس بی‌‌دلیل و غیرقابل کنترل
- وسواس بیش از حد
- حواس‌‌پرتی
- داشتن رویاهایی در مورد آسیب دیدن کودکتان
- مشکل در تمرکز یا تصمیم‌گیری
- کناره‌گیری از دوستان و خانواده
- بی‌علاقگی به کودک
- ناتوانی در مراقبت از کودک
- احساس خستگی شدید و رخوت
اگر هر کدام از موارد بالا را در خودتان مشاهده کرده‌اید، لازم است خیلی زود از همسرتان ی
ا یکی از اطرافیان خود کمک بخواهید یا بهتر است با پزشک خود تماس بگیرید
تا برای درمان افسردگی پس از زایمان مورد بررسی قرار بگیرید.ـه در
بخـش »از اينجـا کجـا بـروم« در همیـن مقالـه قـرار دارد مراجعـه کنيـد.
چه کار میتوانم بکنم؟
با اينکه افسردگی پس از زايمان شايد يک مبارزه یا چالش پايانناپذير به نظر برسد
ولی کارهايی هست که شما میتوانيد برای کمک به آن انجام دهيد:
مشـاوره: گـروه درمانـي، درمـان انفـرادی و يـا مشـاوره ازدواج و خانـواده با يـک متخصص صالحيـتدار میتواند
به شـما کمک کند خـود را وارد مسـير اصلی زندگی
کنيـد و بفهميد که تنها نيسـتند و تقصير شـما نيسـت.
بسـياری از زنـان احسـاس میکننـد کـه از نوعـی مشـاوره بـه نـام درمـان شـناختی-رفتاری سـود میبرنـد.
در اين نـوع از درمان، شـما از طريـق همکاری با مشـاور
خـود افـکار، احساسـات و يـا رفتارهايـی را کـه بهداشـت روانی شـما را تهديـد میکنند تغييـر میدهيد.
نـوع ديگـری از مشـاوره نيـز وجـود دارد کـه درمـان میانفردی ناميده میشـود.
دراين روش، مشـکالتی که شـما در زمينه برقـراری رابطه با ديگران داريد شناسـايی
میشـود، مشـکالتی که احتماال به افسـردگی شـما کمک کرده اسـت.
درمـان دارويـي: بـرای برخـی زنان در صورتی که افسـردگی آنها متوسـط و يا جدی باشـ
د اسـتفاده از مسـکنها، آرامبخشها و سـاير داروهای مناسـب ديگر مفيد اسـت.
در صـورت بـاردار بـودن و يـا شـير دادن بـه کودک، مطمئن باشـيد که با پزشـک خـود درباره خطـرات و منافع مصـرف دارو صحبت میکني
درمان افسردگی
افسردگی درمان‌نشده میتواند گیج‌کننده و حتی ترسناک باشد و وضعیت شما را بدتر کند.
لازم است بدانید که این عارضه تا حد بسیار زیادی قابل درمان است، بنابراین لازم نیست
که بترسید یا دلهرۀ بدی داشته باشید. درمان، برای شما حمایتی را فراهم می‌کند
که از فرو رفتنتان ا به افسردگی عمیق که سخت‌تر قابل درمان است جلوگیری شود.
همچنین داشتن مشاور یا پزشکی که شرایط شما برایش قابل درک باشد، میتواند کمک کند کمتر احساس تنهایی کنید.
با درمان افسردگی راحت‌تر می‌توانید با کودک خود پیوند برقرار کنید و قادر به مراقبت بهتری از او هستید.
بنابراین در صورت داشتن علائم افسردگی، پزشکتان را ملاقات کنید، تا بتوانید رفتن به مشاوره برای درمان یا مصرف دارو را آغاز کنید.
اگر شما علائم خفیفی از افسردگی را دارید، پزشک ممکن است توصیه کند به طور منظم با او ملاقات کنید.
اگر علائم شما شدیدتر باشد، پزشک ممکن است برای شما مشاوره و داروهای ضدافسردگی یا هر دو را توصیه کند.
مشاوره، گفت‌وگوی فرد مراجع به یک درمانگر در یک مرکز مشاوره است.
در خانواده‌درمانی یا زوج‌درمانی نیز، درمانگر برای درمانتان در صورت لزوم با شما، همسرتان یا یکی از اطرافیانتان صحبت می‌کند.
داروهای ضدافسردگی، مواد شیمیایی مغز را متعادل می‌کند که تنظیم‌کنندۀ خلق‌وخوی شماست.
اگر پزشک شما لازم بداند، در مورد انواع مختلف داروهای ضدافسردگی صحبت خواهد کرد.
پس از مصرف دارو به مدت سه یا چهار هفته، به احتمال زیاد شروع به بهبود می‌کنید.
داروهای ضدافسردگی میتواند عوارض جانبی ایجاد کند، اما بیشتر آنها پس از مدت کوتاهی برطرف خواهد شد.
اگر دچار عوارض جانبی شوید که با زندگی روزمرۀ شما تداخل دارد یا اگر افسردگی شما بدتر شد، فوراً پزشک خود را در جریان قرار دهید.
مصرف داروهای ضدافسردگی هنگام شیردهی
مصرف داروهای ضدافسردگی در حین شیردهی بی‌خطر است.
هرچند داروها از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل می‌شود، اما سطح آنها بسیار پایین است.
مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین، ایمن‌ترین گزینه تلقی می‌شود
و اغلب برای زنان شیرده مبتلا به افسردگی تجویز می‌شود.
دیگر داروهای ضدافسردگی نیز به نظر می‌رسد بی‌خطر باشد شامل مهارکننده‌های بازجذب نوراپی‌نفرین و بیشتر داروهای ضدافسردگی سه‌حلقه‌ای است.
بر اساس برخی پژوهش‌ها، نوزادان مادرانی که داروهای ضدافسردگی مصرف کرده‌اند
و با شیر مادر تغذیه شده‌اند، ممکن است کمی بیشتر تحریک‌پذیر باشند یا در تغذیه یا خواب دچار مشکلاتی باشند.
با این حال، نوزادان مادرانی با افسردگی درمان‌نشده نیز میتوانند همین مشکلات را داشته باشند.
اگر می‌خواهید بدانید که تغییر در غذا خوردن، خواب یا رفتار کودک شما ناشی از داروهایی است که مصرف می‌کنید،
با پزشک خود صحبت کنید و به خاطر داشته باشید که مصرف داروی خود را ادامه دهید، مگر این که پزشک دستور قطع آنها را بدهد.
مقابله با افسردگی
با این وجود که بهترین راه برای درمان افسردگی، کمک گرفتن از یک پزشک متخصص است،
اما بعد از مراجعه به پزشک و مشاوران مربوطه، راهکارهایی برای مراقبت از خودتان در طول روزهای بهبود از افسردگی نیز وجود دارد
که بهتر است با آنها آشنا باشید تا شروع به انجام دادن آنها کنید. برخی از این نکات شامل موارد زیر است:
- با خودتان مهربان باشید.
- از خودتان انتظارات بیش از حد نداشته باشید.
- از دیگران کمک بگیرید.
- احساسات خود را بیان کنید.
- به خودتان برسید.
- کمی استراحت کنید.
- از خانه خارج شوید.
- خودتان را کمی آسوده و رها کنید.
